Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

nobilitatis N F

  • 1 Sine nobilitatis

    Latin Quotes (Latin to English) > Sine nobilitatis

  • 2 nōbilitās

        nōbilitās ātis, f    [nobilis], celebrity, fame, renown: nobilitatem despicere: repentini, L.: eum nobilitate praecurrere, N.— High birth, noble origin, nobility: sua: nobilitate sui municipi facile primus.— The nobility, nobles, aristocracy: nobilitatis fautor: omnis noster nobilitas interiit, Cs.: nobilitas rem p. deseruerat, L.: superbia commune, nobilitatis malum, S.— Nobleness, excellence, superiority: florere nobilitate discipulorum: eloquio tantum nobilitatis inest, O.: nobilitas sola est virtus, Iu.: nobilitate ingenitā, Ta.
    * * *
    nobility/noble class; (noble) birth/descent; fame/excellence; the nobles; rank

    Latin-English dictionary > nōbilitās

  • 3 studiosus

    stŭdĭōsus, a, um [st1]1 [-] appliqué, zélé, attaché à, qui a du goût pour, passionné pour.    - studiosus + gén. -- qqf. + dat. ou ad + acc. ou in + abl.    - Messalam tui studiosum esse arbitror, Cic. Q. Fr. 1: Messala, j'imagine, a de la sympathie pour toi.    - industrios homines illi studiosos vel potius amantis doloris appellant, Cic. Tusc. 2: ils appellent les gens actifs des gens qui éprouvent une passion ou même de l'amour pour la douleur.    - sumus naturā studiosissimi adpetentissimique honestatis, Cic. Tusc, 2. 58: nous avons naturellement un très grand attachement et un très grand attrait pour l'honneur.    - studiosus rei nullae, Plaut.: blasé sur tout.    - studiosores ad opus, Varr.: plus ardents au travail.    - studiosus in argento, Petr.: amateur d'argenterie. [st1]2 [-] qui favorise, qui aime, partisan de, dévoué à, favorable à, ami, admirateur.    - studiosi Catonis, Nep.: les admirateurs de Caton, ceux qui s'intéressent à Caton.    - Crassus adolescens nostri studiosissimus, Cic. Q. Fr. 2: Crassus, un adolescent qui m'aime passionnément.    - semper studiosus nobilitatis fui, Cic.: j'ai toujours été un partisan de la noblesse. [st1]3 [-] qui a du goût pour l'étude, appliqué à l'étude, studieux, savant, lettré.    - studiosus animus: - [abcl]a - esprit studieux. - [abcl]b - esprit de curiosité.    - studiosi, ōrum, m.: - [abcl]a - les étudiants. - [abcl]b - les lettrés.    - quid studiosa cohors operum struit? Hor. Ep. 1: quel ouvrage prépare la savante cohorte?    - inter eos non forensem contentionem sed studiosam disputationem crederes incidisse, Quint.: on dirait qu'il s'agit entre eux, non pas d'une contestation judiciaire, mais d'une discussion philosophique.
    * * *
    stŭdĭōsus, a, um [st1]1 [-] appliqué, zélé, attaché à, qui a du goût pour, passionné pour.    - studiosus + gén. -- qqf. + dat. ou ad + acc. ou in + abl.    - Messalam tui studiosum esse arbitror, Cic. Q. Fr. 1: Messala, j'imagine, a de la sympathie pour toi.    - industrios homines illi studiosos vel potius amantis doloris appellant, Cic. Tusc. 2: ils appellent les gens actifs des gens qui éprouvent une passion ou même de l'amour pour la douleur.    - sumus naturā studiosissimi adpetentissimique honestatis, Cic. Tusc, 2. 58: nous avons naturellement un très grand attachement et un très grand attrait pour l'honneur.    - studiosus rei nullae, Plaut.: blasé sur tout.    - studiosores ad opus, Varr.: plus ardents au travail.    - studiosus in argento, Petr.: amateur d'argenterie. [st1]2 [-] qui favorise, qui aime, partisan de, dévoué à, favorable à, ami, admirateur.    - studiosi Catonis, Nep.: les admirateurs de Caton, ceux qui s'intéressent à Caton.    - Crassus adolescens nostri studiosissimus, Cic. Q. Fr. 2: Crassus, un adolescent qui m'aime passionnément.    - semper studiosus nobilitatis fui, Cic.: j'ai toujours été un partisan de la noblesse. [st1]3 [-] qui a du goût pour l'étude, appliqué à l'étude, studieux, savant, lettré.    - studiosus animus: - [abcl]a - esprit studieux. - [abcl]b - esprit de curiosité.    - studiosi, ōrum, m.: - [abcl]a - les étudiants. - [abcl]b - les lettrés.    - quid studiosa cohors operum struit? Hor. Ep. 1: quel ouvrage prépare la savante cohorte?    - inter eos non forensem contentionem sed studiosam disputationem crederes incidisse, Quint.: on dirait qu'il s'agit entre eux, non pas d'une contestation judiciaire, mais d'une discussion philosophique.
    * * *
        Studiosus, pen. prod. Adiectiuum. Cic. Qui ha une volunté bien ardente à quelque chose, Aspre et qui poursuit de grand coeur ce qu'il fait, Studieux et soigneux et fort affectionné à faire quelque chose, Aspre et actif.
    \
        Studiosa placendi. Ouid. Convoiteuse de plaire.
    \
        Studiosissimi defensores. Cic. Qui ont grandement à coeur et en grande recommendation l'affaire d'autruy, Fort affectionnez.
    \
        Studiosus. Plin. iunior. Studieux, Grand estudiant, Qui estudie és lettres et sciences.
    \
        Studiosa disputatio. Quintil. Docte.
    \
        Studiosus laudis. Convoiteux de louange, Desireux de, etc.
    \
        Venandi aut pilae studiosi. Cic. Qui aiment la chasse et le jeu de paulme, et le frequentent fort.
    \
        Habet certos sui studiosos, qui, etc. Cic. Qui l'aiment fort.
    \
        Doctrinarum studiosus. Cic. Homme studieux de lettres.
    \
        Studiosi et amantes doloris. Cic. Laborieux et ententifs à ce qu'ils entreprennent.
    \
        Equorum studiosus. Ouid. Amateur de chavauls.
    \
        Nemorum studiosus. Ouid. Qui aiment les forests et la chasse.
    \
        Nobilitatis studiosus. Cic. Qui tient le parti des gentils hommes, Favorisant aux, etc.
    \
        Ille restituendi mei quam retinendi studiosior. Cic. Plus convoiteux de, etc.

    Dictionarium latinogallicum > studiosus

  • 4 nobilitas

    nōbĭlĭtas, ātis, f. [nobilis].
    I.
    Celebrity, fame, renown (very rare):

    eam nobilitatem amittundam video,

    Plaut. Mil. 4, 8, 14:

    praedicationem nobilitatemque despicere,

    Cic. Arch. 11, 26:

    repentina,

    Liv. 1, 34; cf.:

    aliquem nobilitate praecurrere,

    Nep. Thras. 1, 3.—
    II.
    High or noble birth, nobility:

    ad illustrandam nobilitatem suam,

    Cic. Brut. 16, 62:

    nobilitate sui municipii facile primus,

    id. Rosc. Am. 6, 15; Ov. P. 4, 16, 44; Juv. 8, 20.—
    B.
    Meton., the nobility, the nobles, the aristocracy:

    nobilitatis fautor,

    Cic. Rosc. Am. 6, 16:

    omnis noster nobilitas interiit,

    Caes. B. G. 7, 38:

    nobilitas rempublicam deseruerat,

    Liv. 26, 12;

    opp. plebs,

    id. 6, 42:

    superbia commune nobilitatis malum,

    Sall. J. 64, 1; Luc. 3, 77.—With verb in plur.:

    namque coepere nobilitas dignitatem in dominationem vertere,

    Sall. J. 41, 5. —
    (β).
    Plur.:

    Claudius nobilitatibus externis mitis,

    princes, Tac. A. 12, 20.—
    III.
    Noble or excellent quality, nobleness, excellence, superiority:

    cum florere Isocratem nobilitate discipulorum videret,

    Cic. de Or. 3, 35, 141:

    eloquio tantum nobilitatis inest,

    Ov. P. 2, 5, 56; Vell. 1, 4, 2:

    nobilitate ingenitā,

    Tac. A. 1, 29:

    prima croco Cilicio,

    Plin. 21, 6, 17, § 31:

    locorum,

    id. 3, 5, 6, § 40:

    columbarum,

    id. 10, 37, 53, § 110:

    obstetricum nobilitas (i. e. nobilissimae obstetrices),

    id. 28, 6, 18, § 67.—Prov.:

    nobilitas sola est atque unica virtus,

    Juv. 8, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > nobilitas

  • 5 eruo

    ērŭo, ĕre, rŭi, rŭtum - tr. - [st2]1 [-] tirer en creusant, tirer en fouillant, creuser, fouiller, déterrer, extraire. [st2]2 [-] arracher, déraciner. [st2]3 [-] démolir, renverser, détruire, ruiner. [st2]4 [-] tirer hors de, produire au grand jour, découvrir, dévoiler.    - oculum eruere: arracher un oeil.    - eruitur oculos, Ov. M. 12, 269: [il est arraché relativement à ses yeux] = on lui arrache les yeux.    - conjurationem eruere: découvrir un complot.    - ex annalium vetustate eruenda est memoria nobilitatis tuae, Cic. Mur. 7, 16: il faut extraire des vieilles annales le souvenir de ta noblesse.
    * * *
    ērŭo, ĕre, rŭi, rŭtum - tr. - [st2]1 [-] tirer en creusant, tirer en fouillant, creuser, fouiller, déterrer, extraire. [st2]2 [-] arracher, déraciner. [st2]3 [-] démolir, renverser, détruire, ruiner. [st2]4 [-] tirer hors de, produire au grand jour, découvrir, dévoiler.    - oculum eruere: arracher un oeil.    - eruitur oculos, Ov. M. 12, 269: [il est arraché relativement à ses yeux] = on lui arrache les yeux.    - conjurationem eruere: découvrir un complot.    - ex annalium vetustate eruenda est memoria nobilitatis tuae, Cic. Mur. 7, 16: il faut extraire des vieilles annales le souvenir de ta noblesse.
    * * *
        Eruo, eruis, erui, erutum, pe. corr. eruere. Colum. Tirer hors.
    \
        Protrahere et eruere aliquid in luminis oras. Lucret. Mettre en lumiere, et donner à congnoistre.
    \
        Bipennibus arborem eruere. Virgil. Abbatre, Ruer jus.
    \
        Aurum terra eruere. Ouid. Tirer hors de terre.
    \
        Ciuitatem eruere. Tacit. Ruiner.
    \
        Eruere curam. Plaut. Oster.
    \
        Boreae quercum flatibus eruunt. Virg. Arrachent hors de terre, Renversent, Abbatent.
    \
        Genas vngue eruere. Propert. Esgratigner et arracher.
    \
        Lumina eruere. Seneca. Arracher les yeulx.
    \
        Eruere memoriam alicuius rei ex venustate annalium. Cic. La tirer des livres, La cercher et prendre és livres, Extraire.
    \
        Obrutum eruere. Cic. Tirer hors.
    \
        Opes et regnum alicuius eruere. Virgil. Ruer jus, Abbatre, Renverser, Destruire.
    \
        Segetem ab radicibus imis eruere. Virgil. Arracher.
    \
        Sus rostro semina eruit. Ouidius. Arrache et tire hors en fouillant du groin.
    \
        Vrbem aut aliquem virum eruere. Virgil. Ruiner.
    \
        Eruere, pro Perscrutari et inuestigando elicere. Stat. Trouver en cerchant, ou fouillant.

    Dictionarium latinogallicum > eruo

  • 6 globus

    glŏbus, i, m. [st1]1 [-] globe, sphère, boule.    - globus terrae, Cic. Tusc. 1, 68: le globe terrestre. [st1]2 [-] boulette de pâtisserie.    - Cato, Agr. 79; Varr. L. 5, 107. [st1]3 [-] masse, amas (de choses).    - globus nubium, Tac. An. 2, 23: amas de nuages.    - telorum globus, Val. Fl. 6, 381: grêle de traits.    - flammarum globi, Virg. G. 1, 473: tourbillons de flammes. [st1]4 [-] troupe compacte, groupe (d'hommes), peloton, multitude, foule; clique, cabale.    - Liv. 1, 6, 7, etc. Sall. J. 85, 10; Tac. An. 16, 27, etc.    - globus consensionis, Nep. Att. 8, 4: groupe d'associés.    - ille globus nobilitatis, Sall. J. 85, 10: cette clique nobiliaire.
    * * *
    glŏbus, i, m. [st1]1 [-] globe, sphère, boule.    - globus terrae, Cic. Tusc. 1, 68: le globe terrestre. [st1]2 [-] boulette de pâtisserie.    - Cato, Agr. 79; Varr. L. 5, 107. [st1]3 [-] masse, amas (de choses).    - globus nubium, Tac. An. 2, 23: amas de nuages.    - telorum globus, Val. Fl. 6, 381: grêle de traits.    - flammarum globi, Virg. G. 1, 473: tourbillons de flammes. [st1]4 [-] troupe compacte, groupe (d'hommes), peloton, multitude, foule; clique, cabale.    - Liv. 1, 6, 7, etc. Sall. J. 85, 10; Tac. An. 16, 27, etc.    - globus consensionis, Nep. Att. 8, 4: groupe d'associés.    - ille globus nobilitatis, Sall. J. 85, 10: cette clique nobiliaire.
    * * *
        Globus, globi. Virgil. Une chose ronde comme une boule, Un globe, Une boule.
    \
        Globus. Sallust. Liu. Une assemblee, ou tourbe, ou monceau de gens, ou de bestes.
    \
        Globus armatorum. Liu. Une troupe de, etc.
    \
        Flammarum globos attollit AEtna. Virgil. Gros brandons de feu.
    \
        Globus terrae eminens e mari. Cic. Le globe de la terre, La terre ronde.

    Dictionarium latinogallicum > globus

  • 7 obsto

    obsto, āre, obstĭtī, (part. futur obstātūrus) - intr. - [st2]1 [-] se tenir devant, se tenir auprès; se mettre devant, se placer devant (comme obstacle). [st2]2 [-] s’opposer à, résister à, faire obstacle à, arrêter, empêcher.    - obstare quominus (ne): s’opposer à ce que, empêcher de.    - Cato solus huic legi obstitit: Caton seul s'opposa à cette loi.    - (eis) non humana ulla neque divina obstant, quin socios, amicos, inopes potentisque exscindant? Sall. Mithr. 17: aucune loi, ni divine ni humaine, ne les empêche de détruire alliés, amis, faibles et puissants.    - quid obstat, quominus sit beatus? Cic. N. D. 1, 34, 95: qu'est-ce qui s'oppose à ce qu'il soit heureux?    - Histiaeus Milesius, ne res conficeretur, obstitit, Nep. Milt. 3, 5: Histiée de Milet s'opposa à ce que le plan fût réalisé.    - ne id, quod placebat, decerneret in tantae nobilitatis viris, ambitio obstabat, Liv. 5.36.9: des intrigues s'opposaient à ce que le sénat prît des décisions à l'encontre d'hommes si connus.
    * * *
    obsto, āre, obstĭtī, (part. futur obstātūrus) - intr. - [st2]1 [-] se tenir devant, se tenir auprès; se mettre devant, se placer devant (comme obstacle). [st2]2 [-] s’opposer à, résister à, faire obstacle à, arrêter, empêcher.    - obstare quominus (ne): s’opposer à ce que, empêcher de.    - Cato solus huic legi obstitit: Caton seul s'opposa à cette loi.    - (eis) non humana ulla neque divina obstant, quin socios, amicos, inopes potentisque exscindant? Sall. Mithr. 17: aucune loi, ni divine ni humaine, ne les empêche de détruire alliés, amis, faibles et puissants.    - quid obstat, quominus sit beatus? Cic. N. D. 1, 34, 95: qu'est-ce qui s'oppose à ce qu'il soit heureux?    - Histiaeus Milesius, ne res conficeretur, obstitit, Nep. Milt. 3, 5: Histiée de Milet s'opposa à ce que le plan fût réalisé.    - ne id, quod placebat, decerneret in tantae nobilitatis viris, ambitio obstabat, Liv. 5.36.9: des intrigues s'opposaient à ce que le sénat prît des décisions à l'encontre d'hommes si connus.
    * * *
        Obsto, obstas, obstiti, obstitum, pen. corr. obstare. Curtius. Estre au devant de quelque lieu.
    \
        Obstare. Terent. Resister, Empescher, Nuire à faire quelque chose.

    Dictionarium latinogallicum > obsto

  • 8 studium

    stŭdĭum, ĭi, n. [st1]1 [-] application zélée, zèle, ardeur, soin.    - tantum studium tamque multam operam in aliqua re ponere, Cic. Fin. 1: mettre autant d'application, autant d'activité pour qqch.    - aliquid summo studio curāque discere, Cic. Fam. 4: apprendre qqch avec la plus grande ardeur et le plus grand soin.    - aliquid curare studio maximo, Plaut. Stich.: s'occuper de qqch avec le plus grand zèle.    - non eadem alacritate ac studio quo in pedestribus uti proeliis consuerant utebantur, Caes. BG. 4: ils n'avaient pas la même ardeur et le même entrain qu'ils avaient d'ordinaire lors des combats terrestres.    - laedere gaudes et hoc studio pravus facis, Hor. S. 1: tu prends plaisir à blesser et tu fais le mal avec empressement. [st1]2 [-] penchant pour qqch, goût, passion, volonté, désir ardent; passion politique.    - suo quisque studio maxime ducitur, Cic. Fin. 5: chacun se conduit avant tout d'après son goût personnel.    - sunt pueritiae certa studia, Cic. Sen.: l'enfance a ses goûts bien déterminés.    - Carthaginienses ad studium fallendi studio quaestus vocabantur, Cic. Agr. 2: les Carthaginois étaient entraînés par l'amour du gain à l'amour du mensonge.    - de studiis partium disserere, Sall. J.: exposer en détail les luttes entre les partis.    - magis studia partium quam bona aut mala sua, Sall. J.: l'esprit de parti plutôt que leurs qualités ou leurs défauts. [st1]3 [-] penchant pour qqn, dévouement, affection, attachement, intérêt, sympathie, bienveillance; complaisance, partialité.    - studium erga (in) aliquem: dévouement à l'égard de qqn.    - studia in nos hominum, Cic. Att. 2: ma popularité.    - si te mea summa erga te studia parum mihi adjunxerint, Cic. Fam. 5: si mon très grand dévouement à ton égard ne t'a pas beaucoup lié à moi.    - studia Numidarum in Iugurtham accensa, Sall. J.: l'ardente affection des Numides pour Jugurtha.    - ne modica quidem studia plebis exarsere, Tac. 14: le peuple même ne se passionna pas un instant.    - ut studiis civilibus bellum atque vastitas Italiae finem faceret, Sall. J.: si bien que la guerre et la dévastation de l'Italie mirent fin aux discordes entre les citoyens.    - sine ira et studio, Tac. An. 1: sans colère ni complaisance.    - studium testium, Cic.: partialité des témoins.    - id cupiditate defendendae nobilitatis aut studio partium facere, Cic. Verr.: faire cela par le désir de défendre la noblesse ou par l'esprit de parti. [st1]4 [-] application d'esprit, étude, travail (littéraire ou scientifique); instruction; talent.    - studium juris, Cic.: étude du droit.    - studium litterarum, Cic.: étude des lettres.    - studia humanitatis, Cic.: connaissances humaines.    - studiis annos septem dedit insenuitque libris et curis, Hor.: il a consacré sept années aux études et a vieilli dans le souci des livres.    - omnia studia sua publicare, Tac. An. 16: faire jouir le public de tous ses talents. [st1]5 [-] profession, métier.    - studium histrionale, Tac.: le métier d'histrion. [st1]6 [-] C. Th. salle d'étude.
    * * *
    stŭdĭum, ĭi, n. [st1]1 [-] application zélée, zèle, ardeur, soin.    - tantum studium tamque multam operam in aliqua re ponere, Cic. Fin. 1: mettre autant d'application, autant d'activité pour qqch.    - aliquid summo studio curāque discere, Cic. Fam. 4: apprendre qqch avec la plus grande ardeur et le plus grand soin.    - aliquid curare studio maximo, Plaut. Stich.: s'occuper de qqch avec le plus grand zèle.    - non eadem alacritate ac studio quo in pedestribus uti proeliis consuerant utebantur, Caes. BG. 4: ils n'avaient pas la même ardeur et le même entrain qu'ils avaient d'ordinaire lors des combats terrestres.    - laedere gaudes et hoc studio pravus facis, Hor. S. 1: tu prends plaisir à blesser et tu fais le mal avec empressement. [st1]2 [-] penchant pour qqch, goût, passion, volonté, désir ardent; passion politique.    - suo quisque studio maxime ducitur, Cic. Fin. 5: chacun se conduit avant tout d'après son goût personnel.    - sunt pueritiae certa studia, Cic. Sen.: l'enfance a ses goûts bien déterminés.    - Carthaginienses ad studium fallendi studio quaestus vocabantur, Cic. Agr. 2: les Carthaginois étaient entraînés par l'amour du gain à l'amour du mensonge.    - de studiis partium disserere, Sall. J.: exposer en détail les luttes entre les partis.    - magis studia partium quam bona aut mala sua, Sall. J.: l'esprit de parti plutôt que leurs qualités ou leurs défauts. [st1]3 [-] penchant pour qqn, dévouement, affection, attachement, intérêt, sympathie, bienveillance; complaisance, partialité.    - studium erga (in) aliquem: dévouement à l'égard de qqn.    - studia in nos hominum, Cic. Att. 2: ma popularité.    - si te mea summa erga te studia parum mihi adjunxerint, Cic. Fam. 5: si mon très grand dévouement à ton égard ne t'a pas beaucoup lié à moi.    - studia Numidarum in Iugurtham accensa, Sall. J.: l'ardente affection des Numides pour Jugurtha.    - ne modica quidem studia plebis exarsere, Tac. 14: le peuple même ne se passionna pas un instant.    - ut studiis civilibus bellum atque vastitas Italiae finem faceret, Sall. J.: si bien que la guerre et la dévastation de l'Italie mirent fin aux discordes entre les citoyens.    - sine ira et studio, Tac. An. 1: sans colère ni complaisance.    - studium testium, Cic.: partialité des témoins.    - id cupiditate defendendae nobilitatis aut studio partium facere, Cic. Verr.: faire cela par le désir de défendre la noblesse ou par l'esprit de parti. [st1]4 [-] application d'esprit, étude, travail (littéraire ou scientifique); instruction; talent.    - studium juris, Cic.: étude du droit.    - studium litterarum, Cic.: étude des lettres.    - studia humanitatis, Cic.: connaissances humaines.    - studiis annos septem dedit insenuitque libris et curis, Hor.: il a consacré sept années aux études et a vieilli dans le souci des livres.    - omnia studia sua publicare, Tac. An. 16: faire jouir le public de tous ses talents. [st1]5 [-] profession, métier.    - studium histrionale, Tac.: le métier d'histrion. [st1]6 [-] C. Th. salle d'étude.
    * * *
        Studium, studii. Cic. Estude ou estudie et vehemente application de son esprit à quelque chose, Grande affection qu'on ha à faire quelque chose, soit bien ou mal, Entente.
    \
        Alacritas ac studium. Caesar. Grande affection.
    \
        Formae studium. Tibull. Le soing et cure qu'une femme ha de se faire belle et gente.
    \
        Lassus studio venandi. Ouid. De l'exercice de la chasse, Lassé de chasser et vener.
    \
        Agile studium. Stat. Exercitation à bien courir.
    \
        Fortia studia. Quintil. Exercices vertueux.
    \
        Puellare studium. Ouid. D'une pucelle qui est fort active à faire bouquets et chappeaulx de fleurs.
    \
        Virilia studia. Ouid. Exercices propres et convenants à l'homme.
    \
        Fundi studio incautus cecidit. Ouid. D'affection et haste, ou ardeur qu'il avoit de courir.
    \
        Anili studio celerare gradum. Virgil. Se haster autant que la diligence et ardeur de vieillesse peult porter.
    \
        Consurgunt studiis Teucri. Virgil. S'esmeuvent selon leurs affections et faveurs.
    \
        Fideli studio disposita dona. Lucret. Ordonnez fort soigneusement.
    \
        Inhaerere studio alicui. Ouid. Estre fort attentif à quelque chose.
    \
        Ponere studium alicuius rei. Horat. Delaisser.
    \
        Perenni studio seruatum odium. Sil. D'une affection et volunté perseverante.
    \
        Quibus militia in studio est. Cicero. Qui ont leur affection à la guerre.
    \
        Meos amicos, in quibus est studium, in Graeciam mitto. Cic. Qui ont cure et affection d'apprendre.
    \
        Literis tuis studium illius in salutem nostram facile perspexi. Cic. La bonne faveur ou volunté qu'il me porte.
    \
        Studium tuum erga me. Cicero. La bonne volunté que tu has envers moy.
    \
        Studium meum dignitatis tuae. Cic. La diligence et peine ou soing que je prens pour conserver ta dignité.
    \
        Studio alicuius aliquid habere. Cicero. Par le soing et diligence d'aucun.
    \
        Studium. Columel. Exercice.
    \
        Studia doctrinae. Cic. L'estude des lettres.
    \
        Consortes studii. Ouid. Compaignons d'estude.
    \
        Sacri studii communia foedera. Ouidius. Amitié qui est entre deux poetes.
    \
        Otii studiis florens. Virgil. Florissant en poesie.
    \
        Studia, pro Literarum studiis. Quintil. Estudes de lettres.
    \
        Efferor studio patres vestros videndi. Cic. J'ay grand desir de veoir voz peres.
    \
        Studio accusare. Cic. Par affection.
    \
        Fallens laborem studium. Ouidius. Le grand desir de gaigner le pris.
    \
        Syllanum scio quae dixerit, studio Reipub. dixisse. Sallust. D'amour et bonne volunté qu'il avoit à la Repub.
    \
        Quid ego de studiis dicam cognoscendi semper aliquid, aut discendi? Cic. Volunté ardente.
    \
        Scinditur incertum studia in contraria vulgus. Virgil. En diverses opinions.
    \
        Dissimili studio est. Terent. Il applique ailleurs son esprit.
    \
        Studio habere aliquid. Terentius. Faire quelque chose pour son plaisir.

    Dictionarium latinogallicum > studium

  • 9 adrogo

    ar-rŏgo ( adr-, Fleck., B. and K., Dietsch, Halm, Weissenb.; arr-, Holder, Dinter; Keller uses both forms), āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    Jurid. and polit. t. t.
    A.
    To ask or inquire of one, to question: Venus haec volo adroget te, * Plaut. Rud. 5, 2, 45; cf. Dig. 1, 7, 2.—
    * B.
    Alicui, t. t., to add one officer to another, to associate with, place by the side of:

    cui consuli dictatorem adrogari haud satis decorum visum est patribus,

    Liv. 7, 25, 11.—
    C.
    To take a homo sui juris in the place of a child, to adopt (v. arrogatio), Gell. 5, 19, 4; cf. Dig. 1, 7, 1; 1, 7, 2; 1, 7, 22 al.—Hence,
    II.
    Transf.
    A.
    To appropriate that which does not belong to one, to claim as one's own, to arrogate to one's self, to assume:

    quamquam mihi non sumo tantum, judices, neque adrogo, ut, etc.,

    Cic. Planc. 1:

    non enim mihi tantum derogo, tametsi nihil adrogo, ut, etc.,

    id. Rosc. Am. 32:

    sapientiam sibi adrogare,

    id. Brut. 85, 292: ego tantum tibi tribuo, [p. 166] quantum mihi fortasse arrogo, id. Fam. 4, 1 fin.:

    Quod ex alienā virtute sibi adrogant, id mihi ex meā non concedunt,

    Sall. J. 85, 25:

    Nihil adrogabo mihi nobilitatis aut modestiae,

    Tac. H. 1, 30:

    Nec sibi cenarum quivis temere arroget artem,

    Hor. S. 2, 4, 35.—
    B.
    Poet.: alicui aliquid, to adjudge something to another as his own, to confer upon or procure for (opp. abrogare):

    Scire velim, chartis pretium quotus adroget annus,

    Hor. Ep. 2, 1, 35:

    decus arrogavit,

    id. C. 4, 14, 40:

    nihil non arroget armis,

    adjudge every thing to arms, think every thing must yield to, id. A. P. 121.— Hence, arrŏgans ( adr-), antis, P. a., acc. to II. A., appropriating something not one's own; hence, assuming, arrogant (syn.: superbus, insolens, ferox).
    A.
    Lit.:

    si essent adrogantes, non possem ferre fastidium,

    Cic. Phil. 10, 9:

    Induciomarus iste minax atque adrogans,

    id. Font. 12; id. Verr. 2, 1, 60:

    ne arrogans in praeripiendo populi beneficio videretur,

    Caes. B. C. 3, 1:

    pigritia adrogantior,

    Quint. 12, 3, 12:

    adrogantissima persuasio,

    id. Decl. 8, 9.—
    B.
    As a consequence of assumption, haughty, proud, overbearing, insolent (cf. arrogantia, I. B.):

    proponit inania mihi nobilitatis, hoc est hominum adrogantium nomina,

    Cic. Verr. 1, 6:

    de se persuasio,

    Quint. 2, 4, 16:

    crudelitas adrogans,

    Cic. Fam. 5, 4, 2:

    dictum,

    id. Sull. 8, 25:

    consilium,

    id. de Or. 2, 39, 165:

    moderatio,

    Tac. A. 1, 3:

    adversus superiores tristi adulatione, adrogans minoribus, inter pares difficilis,

    id. ib. 11, 21:

    omnem adrogantem humilia,

    Vulg. Job, 40, 6:

    abominatio Domino est omnis adrogans,

    ib. Prov. 16, 5:

    beatos dicimus adrogantes,

    ib. Mal. 3, 15.— Adv.: arrŏgan-ter ( adr-), with assumption, arrogantly, haughtily, proudly, insolently:

    aliquid dicere,

    Cic. de Or. 2, 83, 339; id. Off. 1, 1, 2; Quint. 4, 2, 86:

    scribere,

    Cic. Att. 6, 1:

    aliquid praejudicare,

    id. ad Brut. 1, 4:

    petere,

    id. Lig. 10, 30:

    adsentire,

    id. Inv. 2, 3, 10:

    facere,

    Caes. B. G. 1, 40: adversarios sustinere, D. Brutus ap. Cic. Fam. 11, 13, 4: ingredi, * Vulg. Soph. 1, 9:

    consulere in deditos,

    Tac. Agr. 16.— Comp.:

    multo adrogantius factum,

    Suet. Caes. 79:

    insolentius et adrogantius uti gloriā artis,

    Plin. 36, 10, 36, § 71:

    adrogantius et elatius praefari,

    Gell. 9, 15.— Sup., Oros. 7, 25; 7, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > adrogo

  • 10 arrogo

    ar-rŏgo ( adr-, Fleck., B. and K., Dietsch, Halm, Weissenb.; arr-, Holder, Dinter; Keller uses both forms), āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    Jurid. and polit. t. t.
    A.
    To ask or inquire of one, to question: Venus haec volo adroget te, * Plaut. Rud. 5, 2, 45; cf. Dig. 1, 7, 2.—
    * B.
    Alicui, t. t., to add one officer to another, to associate with, place by the side of:

    cui consuli dictatorem adrogari haud satis decorum visum est patribus,

    Liv. 7, 25, 11.—
    C.
    To take a homo sui juris in the place of a child, to adopt (v. arrogatio), Gell. 5, 19, 4; cf. Dig. 1, 7, 1; 1, 7, 2; 1, 7, 22 al.—Hence,
    II.
    Transf.
    A.
    To appropriate that which does not belong to one, to claim as one's own, to arrogate to one's self, to assume:

    quamquam mihi non sumo tantum, judices, neque adrogo, ut, etc.,

    Cic. Planc. 1:

    non enim mihi tantum derogo, tametsi nihil adrogo, ut, etc.,

    id. Rosc. Am. 32:

    sapientiam sibi adrogare,

    id. Brut. 85, 292: ego tantum tibi tribuo, [p. 166] quantum mihi fortasse arrogo, id. Fam. 4, 1 fin.:

    Quod ex alienā virtute sibi adrogant, id mihi ex meā non concedunt,

    Sall. J. 85, 25:

    Nihil adrogabo mihi nobilitatis aut modestiae,

    Tac. H. 1, 30:

    Nec sibi cenarum quivis temere arroget artem,

    Hor. S. 2, 4, 35.—
    B.
    Poet.: alicui aliquid, to adjudge something to another as his own, to confer upon or procure for (opp. abrogare):

    Scire velim, chartis pretium quotus adroget annus,

    Hor. Ep. 2, 1, 35:

    decus arrogavit,

    id. C. 4, 14, 40:

    nihil non arroget armis,

    adjudge every thing to arms, think every thing must yield to, id. A. P. 121.— Hence, arrŏgans ( adr-), antis, P. a., acc. to II. A., appropriating something not one's own; hence, assuming, arrogant (syn.: superbus, insolens, ferox).
    A.
    Lit.:

    si essent adrogantes, non possem ferre fastidium,

    Cic. Phil. 10, 9:

    Induciomarus iste minax atque adrogans,

    id. Font. 12; id. Verr. 2, 1, 60:

    ne arrogans in praeripiendo populi beneficio videretur,

    Caes. B. C. 3, 1:

    pigritia adrogantior,

    Quint. 12, 3, 12:

    adrogantissima persuasio,

    id. Decl. 8, 9.—
    B.
    As a consequence of assumption, haughty, proud, overbearing, insolent (cf. arrogantia, I. B.):

    proponit inania mihi nobilitatis, hoc est hominum adrogantium nomina,

    Cic. Verr. 1, 6:

    de se persuasio,

    Quint. 2, 4, 16:

    crudelitas adrogans,

    Cic. Fam. 5, 4, 2:

    dictum,

    id. Sull. 8, 25:

    consilium,

    id. de Or. 2, 39, 165:

    moderatio,

    Tac. A. 1, 3:

    adversus superiores tristi adulatione, adrogans minoribus, inter pares difficilis,

    id. ib. 11, 21:

    omnem adrogantem humilia,

    Vulg. Job, 40, 6:

    abominatio Domino est omnis adrogans,

    ib. Prov. 16, 5:

    beatos dicimus adrogantes,

    ib. Mal. 3, 15.— Adv.: arrŏgan-ter ( adr-), with assumption, arrogantly, haughtily, proudly, insolently:

    aliquid dicere,

    Cic. de Or. 2, 83, 339; id. Off. 1, 1, 2; Quint. 4, 2, 86:

    scribere,

    Cic. Att. 6, 1:

    aliquid praejudicare,

    id. ad Brut. 1, 4:

    petere,

    id. Lig. 10, 30:

    adsentire,

    id. Inv. 2, 3, 10:

    facere,

    Caes. B. G. 1, 40: adversarios sustinere, D. Brutus ap. Cic. Fam. 11, 13, 4: ingredi, * Vulg. Soph. 1, 9:

    consulere in deditos,

    Tac. Agr. 16.— Comp.:

    multo adrogantius factum,

    Suet. Caes. 79:

    insolentius et adrogantius uti gloriā artis,

    Plin. 36, 10, 36, § 71:

    adrogantius et elatius praefari,

    Gell. 9, 15.— Sup., Oros. 7, 25; 7, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > arrogo

  • 11 claustrum

    ī n. (преим. pl.) [ claudo 1. \]
    1) запор, засов, замок (claustra revellere C, laxare V, relaxare O, discutere Pt)
    vitāī claustra resolvere Lcr — порвать узы жизни, т. е. пресечь жизнь
    2) преграда, препятствие
    refringere c. nobilitatis Cразрушить твердыню знати
    3) закрытое место, хранилище, вместилище
    ferae claustris retentae L — звери, запертые в клетках
    claustra montium T — кольцо гор, теснины
    claustra maris Tпролив (собств. ключ к морю, тж. Sil порт, гавань)
    4) оплот, защита (Nili fluminis QC; imperii C)
    Aegyptus, claustra annonae T — Египет — источник снабжения

    Латинско-русский словарь > claustrum

  • 12 excerpo

    ex-cerpo, cerpsī, cerptum, ere [ carpo ]
    1) выбирать, вылущивать, вынимать ( semĭna pomis H)
    e. ex malis, si quid inest boni C — извлекать из дурного то, что в нём может быть хорошего
    3)
    а) делать извлечение (выписки), выписывать (librum PJ; pauca ex «Gorgia» Platonis Q)
    nihil legit, quod non excerperet PJ — (Плиний Старший) не читал ничего, не делая выписок
    4) выделять, отмечать ( paucos Q)
    e. se alicui rei Sen — стать в стороне (уклониться, сторониться) от чего-л
    6) уничтожать, истреблять ( omnem nobilitatis indolem VM)

    Латинско-русский словарь > excerpo

  • 13 flos

    flōs, ōris m.
    1) цветок, цвет (rosae H; aliquid floribus ornare C)
    2) pl. flores цветочный сок, нектар, мёд (apis fert collectos flores PM; apis ingerit flores alveo Tib)
    3) цвет, лучшая часть, краса (f. civium, nobilitatis, juventutis C); основное ядро (f. ac robur Italiae C)
    4) цветущее состояние, пора расцвета (f. Graeciae C; virium L)
    f. aetatis C etc. — цветущий возраст, лучшие годы
    f. vini (Bacchi) Lcrкрепость или аромат, но тж. Cato пена вина
    f. lactis Vtrсливки

    Латинско-русский словарь > flos

  • 14 globus

    ī m.
    g. terrae Cземной шар
    g. farinae Vrклёцка
    3) глыба, сплошная масса, ком (flammarum V, PM; nubium T)
    4) куча, груда ( lapidum globi Ap)
    6) клубок (sc. lanae Hier)
    7) толпа, множество ( militum T)
    8) шайка, клика ( nobilitatis Sl)
    g. conjurationis VP или consensionis Nepшайка заговорщиков

    Латинско-русский словарь > globus

  • 15 princeps

    I prīnceps, cipis adj. [ primus + capio ]
    1) первый (Hannĭbal p. in proelium ibat L)
    2) главный, лучший (p. amicorum C); крупнейший, значительнейший ( principes philosophi Nep); основной ( principem locum tenere C); виднейший (civis C; Juno dearum p. O)
    p. ad aliquid C, L — особенно пригодный для чего-л.
    3) знатный (Sophocles principe loco genitus PM)
    II prīnceps, cipis m., f. [ primus + capio ]
    1) глава ( Stoicorum C); руководитель ( legationis L); предводитель ( equitatūs QC); вожак, главарь ( conjurationis C)
    p. senatūs Lстарший из сенаторов (имя которого ставилось первым в списке и который при голосовании первым приглашался высказаться)
    p. juventutis C, T — первый в списке всадников, в императорск. эпоху сын императора, наследник престола
    2) вдохновитель ( ad suscipiendum aliquid C); творец (consilii Cs, C); подстрекатель, виновник ( belli inferendi Cs); зачинщик (sceleris C, Cs, Nep)
    p. nobilitatis alicujus L — чей-л. родоначальник
    4) повелитель, властелин, владыка (Roma p. urbium H); принцепс, государь, император
    5) pl. принципы, вначале солдаты первого, впоследствии тяжеловооружённые бойцы второго боевого строя ( между hastati и triarii L)
    6) манипул принципов (signum primi principis L; octavum principem ducere C)

    Латинско-русский словарь > princeps

  • 16 studiosus

    studiōsus, a, um [ studium ]
    1) старательный, усердный, ревностный, прилежный
    s. alicujus rei, реже alicui rei — прилежно занимающийся чём-л. (s. litterarum Nep, Pt)
    2) стремящийся (к чему-л.), усиленно добивающийся (чего-л.) (s. sapientiae Q) или весьма расположенный, склонный, питающий страсть (к чему либо) (s. venandi C)
    3) приверженный, привязанный, преданный, стоящий на (чьей-л.) стороне (s. Catonis Nep; s. nobilitatis C)
    4) преданный наукам, пытливый, любознательный ( lector Ap): учёный ( disputatio Q): учащийся, изучающий ( alicujus doctrinae Q); посвящённый наукам ( otium PJ)

    Латинско-русский словарь > studiosus

  • 17 arrogo

    ar-rogo (ad-rogo), āvī, ātum, āre, I) von rogo = langen, verlangen: A) sibi alqd, sich etw. Fremdes, einem nicht Angehörendes aneignen, zuschreiben, anmaßen, für sich in Anspruch nehmen, mihi non sumo tantum, iudices, neque arrogo, Cic.: ego tantum tibi tribuo, quantum mihi fortasse arrogo, Cic.: sibi sapientiam arr., Cic.: nihil sibi nobilitatis aut modestiae, Tac. – B) (poet.) alci alqd, jmdm. etw. als das Seinige zuerkennen, es ihm verschaffen, erwerben (Ggstz. abrogo), decus imperiis, Hor.: pretium chartis, Hor. – nihil non armis (Abl.), alles mit den W. ertrotzen, Hor. – II) v. rogo, fragen, A) bei jmd. förmlich noch einmal wegen etw. anfragen, Venus haec volo adroget te. Plaut. rud. 1332. – B) übtr., als publiz. t. t.: 1) einen Mündigen u. Selbständigen an Kindes Statt annehmen (s. arrogātio das Nähere), Gaius inst. 1, 99. Ulp. fr. 8. § 2 sqq. Gell. 5, 19, 4. Aur. Vict. Caes. 13, 1. – 2) einem Magistrate einen andern durch eine neue Rogation an die Seite setzen, cui unico consuli... dictatorem arrogari haud satis decorum visum est patribus, Liv. 7, 25, 11.

    lateinisch-deutsches > arrogo

  • 18 auctor

    auctor, ōris, c. (augeo; dah. unrichtig autor od. author geschr.), wörtl. etwa der Förderer, d.i. der, der etwas noch nicht Vorhandenes unmittelbar od. mittelbar ins Dasein fördert oder ein schon Vorhandenes zur vollen Kraft bringt, ihm Bestand, Gedeihen, Anerkennung und Dauer leiht, I) im allg.: 1) der Urheber u. Förderer mater. Ggstde., Zustände u. Einrichtungen, der Urheber, Stifter, Schöpfer, Vollbringer, frugum, Verg.: muneris, Geber, Geberin, Ov. u. Mart.: vulneris, Verg.: plagae, Ov.: clamoris, Ov.: auctor mortis, funeris, Ov.: auctor necis, Suet.: non exstinctor sed auctor incendii, Cic.: scriptor pro auctore (Vollbringer der Tat) laudatur, Iul. Val.: certamen Olympiorum initium habuit auctoremque Iphitum Elium, Vell.: auctores imperii Romani conditoresque, Plin. – Bes.: α) der Urheber eines Bauwerkes od. andern Kunstwerkes, Erbauer, Gründer, Unternehmer, Wiederhersteller, Künstler, auctor amplissimorum operum, Suet.: Troiae, Verg.: templi, Liv.: porticus, Ov.: murorum, Prop.: statuae et tabulae pictae, Plin.: statua incerti auctoris, Plin.: quid enim miretur quisque in hoc (sc. in amphitheatro Scauri) primum? inventorem an inventum? artificem an auctorem? Plin. – β) der Urheber eines Geschlechts, der Gründer, Ahnherr, Stammvater, L. Brutus, praeclarus auctor nobilitatis tuae, Cic.: auctor generis, Verg., od. gentis, Suet.: mihi Tantalus auctor, Ov. – γ) der Urheber, Verfasser eines Schriftwerkes, Schriftsteller, scripta auctori perniciosa suo, Ov.: versus sine auctore, anonyme, Suet.: Latini auctores, Quint.: ista lectio multorum auctorum, Sen.: auctores, quos praelegunt, Quint.: u. m. Genet., eius operis auctores, Schr. dieser Gattung, Quint.: auctor carminis, Hor.: divinorum carminum auctores, Firm.: evolvere utriusque linguae auctores, Suet. – Verschieden unten no. 3, b, β. – δ) der Erfinder, Begründer, Schirmherr, nihil auctor Apollo subvenit, Verg.: auctor carminis, Tibull.: auctor citharae, v. Merkur, Lucan.: u. auctor lucis, v. Apollo, Ov.

    2) der Urheber u. Förderer eines Vorschlags, Entschlusses, einer Unternehmung, Handlung, deutsch bald = Urheber, Veranlasser, Anstifter, bald = Förderer, Unterstützer, Verfechter, bald = Veranstalter, Unternehmer, bald = Anrater, Zustimmer, bald = Tonangeber, Stimmführer, Vorgänger, Leiter, Lenker, Vertreter, Verteidiger, a) übh.: α) absol.: nec auctor quamvis audaci facinori deerat, Liv. 2, 54, 7. – bes. oft auctore alqo, auf jmds. Veranlassung, nach jmds. Verfügung, auf jmds. Geheiß, -Verantwortung, auctore me, te, Komik., Cic. u.a.: auctoribus vobis (Ggstz. suā sponte), Liv.: auctore atque agente eo, Caes.: consiliario et auctore Vestorio, Cic.: auctore eodem deo, Tac.: auctoribus avibus, Cic.: ingenio sibi auctore, Cic.: auctoribus dis, Liv.: fatis auctoribus, Verg. – β) konstr. m. Genet., non suscipiendi belli civilis auctor gravissimus, Cic.: auctor Cadmeae occupandae, Nep.: auctor interficiendi alcis, Cic.: auctor comitiorum centuriatorum, Cic.: rei publicae rector et consilii publici auctor, Cic.: auctor rei publicae ac dux, Cic.: auctor belli, Liv.: belli pacisque auctores, die Kriegs- u. Friedenspartei, Liv.: auctor caedis, Suet.: auctores iniuriae (Ggstz. vindices iniuriae), Liv.: auctor beneficii, Ov.: obscenissimarum rerum et auctor et minister, Vell.: deditionis auctor et suasor, Cic.: auctor rerum (Ggstz. scriptor rerum), Sall.: dux, auctor, actor rerum illarum, Cic.: facti auctor et praedicator, Cic.: facinoris praeclari auctor, Vell.: auctor pacis, Cic.: auctor profectionis, Caes.: auctor viae, Ov. – mit Dat., auctor his rebus quis est? Ter.: ille legibus Caecilii Metelli contra auspicia ferendis auctor, Cic. – mit ad u. Akk., hic tibi gravissimus auctor ad instituendam, fidelissimus socius ad comparandam, fortissimus addiutor ad rem ipsam perficiendam fuit, Cic. de domo 30. – m. in u. Abl., in restituendo auctorem fuisse ascriptoremque, Cic. post red. in sen. 9: hunc in omni procuratione rei publicae actorem auctoremque habebant, er unterstützte sie mit Tat u. Rat (wir: mit Rat u. Tat), Nep. Att. 3, 2. – b) insbes., alci auctorem esse, jmdm. zu etw. raten, jmdm. etw. anraten, jmd. zu etw.durch seinen Rat ermächtigen, bei jmd. etw. beantragen, auf etw. antragen, α) absol., ut auctores aliis fuerunt, Cic.: sibi quisque auctor, Ter. – β) konstr. m. Genet., semper senatui pacis auctor fui, Cic.: auctor senatui fuit decernendi, ut etc., Suet. – m. ad u. Akk., eo tempore non modo ipse fautor dignitatis tuae fui, verum etiam ceteris auctor ad te adiuvandum, Cic. – m. bl. allg. Acc. (zur Ang. in betreff wessen? wozu?), idne estis auctores mihi? Ter.: a me consilium petis, quid sim tibi auctor, in Siciliane subsidas, an ut proficiscare ad etc., Cic. – m. folg. ut od. ne u. Konj. (zur Ang. des durch den Rat Beabsichtigten), mihique ut absim vehementer auctor est, Cic.: illi magnopere auctor fui, ne differret tempus petitionis suae, Brut. in Cic. ep. – m. folg. Acc. u. Infin. od. bl. Infin. (zur einfachen Angabe des Rates), ego quidem tibi non sum auctor, si Pompeius Italiam relinquit, te quoque profugere, Attic. b. Cic. ad Att. 9, 10, 5: alci sum auctor amorem in teneros transferre mares, Ov. met. 10, 83: auctor est adverso scalpello subsecare, Cels. 7, 7, 6. p. 275, 32 D.

    3) der Förderer einer Ansicht, Meinung, Behauptung, einer Erzählung, eines Gerüchtes usw., der Vertreter, Gewährsmann ( die Autorität), Bürge, Bestätiger, Beglaubiger, a) übh.: α) absol., fama nuntiabat te esse in Syria; auctor erat nemo, Cic.: boni nuntii, non optimis tamen auctoribus, Cic.: quos aliqua fabula sine auctore sparsa conterruit, Sen.: auctore certo comperisse, aus sicherer Quelle, Suet.: u. so certis auctoribus comperisse, Cic.: auch v. Schriften, magistratuum libri, quos Macer Licinius itentidem citat auctores, Liv. – β) m. Genet., cuius (Cethegi) eloquentiae est auctor, et idoneus quidem, Ennius, Cic.: auctor gravis rei magnae, Liv.: suae quisque fortunae domi auctorem exspectent, der ihnen sichere Nachricht gäbe von usw., Liv.; vgl. Fabri Liv. 22, 55, 7: v. Vögeln usw., auctor aquae pluviae graculus, der sichere Verkündiger, Ov.: lucis auctores aves (v. den Hähnen), Verg. – u. m. folg. Acc. u. Infin., ab Sutrio legati, auctores concilia Etruriae populorum de petenda pace haberi, Liv. 10, 14, 3. – b) insbes.: α) der Gewährleister von Lehrmeinungen u. wissenschaftlichen Ansichten, deutsch bald = Vertreter, Gewährsmann ( die Autorität), bald = Vorbild, Muster, bald = Vorgänger ( Vorgang), Leiter, Lehrmeister, habere auctorem idoneum, Cic.: habere eos auctores (als Vorgänger), Ter.: Fabricios alci auctores proferre, Cic.: auctoribus optimis uti, Cic.: malus auctor Latinitatis, Cic.: Ciceronem auctorem huius verbi habeo, puto locupletem, Sen. – v. Lehrer, Cratippo auctore, Cic.: hoc eodem auctore, nach seiner eigenen Lehre, Cic.: quoniam optimus auctor ita censet, Cic.: Pythagoras et Plato, locupletissimi auctores, Cic. – v. Erforscher, non sordidus auctor naturae verique, Hor.: divini humanique iuris auctor celeberrimus, Vell.: iuris civilis auctor, Gell. – β) der Gewährleister von etw. schriftlich Aufgezeichnetem, deutsch bald = Gewährsmann ( Autorität), bald = Berichterstatter, glaubwürdiger Schriftsteller, auctor bonus, valde bonus, verlässiger, ganz verlässiger G., Cic.: Homerus optimus auctor, Cic.: auctor locuples, Cic.: summus auctor divus Iulius, Tac.: Polybius haudquaquam spernendus auctor, Liv.: nec quisquam aequalis temporibus illis scriptor exstat, quo satis certo auctore stetur, Liv. – bes. v. histor. Darsteller, Geschichtschreiber, auctor rerum Romanarum, Cic.: auctores rerum, Tac.: discrepat inter auctores, Liv. – ut Valerius Antias auctor est, Liv.: ut quidam auctores sunt, Liv. – dah. auctorem esse mit folg. Acc. u. Infin., verbürgen, dafür einstehen, verbürgend berichten, nec pauci sunt auctores Cn. Flavium scribam fastos protulisse, Cic.: sunt qui male pugnatum ab his consulibus in Algido auctores sint eamque causam dictatoris creandi fuisse, Liv.: auctor est Iulius Marathus prodigium Romae factum publice, Suet.: auctores sunt (es gibt Leute, die berichten) ter novenis punctis interfici hominem, Plin. – Verschieden oben no. 1, γ.

    II) insbes., als zivilist. t. t., u. zwar: a) als publiz. t. t., auctor legis od. senatus consulti, im Zshg. auch bl. auctor, α) der Urheber, Geber, Vorschlager, Durchführer eines G. od. S., quarum legum auctor fuerat, earum suasorem se haud dubium ferebat, Liv.: auctore Fabio consule, Liv. – β) der Anrater, Unterstützer (durch seine Stimme u. sein Ansehen), Aufrechterhalter eines G. od. S. (Ggstz. dissuasor), multarum legum aut auctor aut dissuasor, Cic.: Manutius Plancus auctor senatus consulti, Tac. – γ) der Bestätiger, in der Verbindung auctores fiunt patres, die Väter bestätigen es (nämlich das vom Volk Beschlossene), patres ante auctores fieri coëgit, Cic.: si patres auctores fierent, Liv.: patres auctores facti, Liv. – b) als gerichtl. t. t., der einer Sache Anerkennung, Gültigkeit verschafft od. zu verschaffen sucht, sie vertritt, verteidigt, der Vertreter, Wortführer, Verfechter, Schirmherr, Gewährsmann, Bürge, Zeuge, praeclarus iste auctor suae civitatis, Cic.: maximarum societatum auctor, Cic.: auctor beneficii populi Rom., Cic.: auctor querelarum, Cic.: auctor et cognitor sententiae, Cic. – So nun bes.: α) der Vertreter, Gewährleister eines Eigentums, an den sich der Kläger hält, actio est in auctorem praesentem, Cic. Caecin. 54. – u. bes. der Vertreter eines Eigentums, der beim Verkauf dem Käufer das Eigentumsrecht gewährleistet (also nur scheinbar = Verkäufer), auctor fundi, Cic.: a malo auctore emere, Cic. – β) der Vollgültigkeitserklärer, vom Vormund, Kurator (tutor) einer Frau, dessen volle Zustimmung ihre Willensmeinung erst rechtsgültig macht, quod mulier sine tutore auctore promiserit, Cic.: deberi viro dotem, quam (mulier) nullo auctore dixisset, Cic.; vgl. Reins Röm. Privatr. S. 245. – u. nuptiarum auctores, von den agnatischen Vormündern (den nächsten Anverwandten), Cic. Clu. 14. – / auctor als fem., Liv. 40, 4, 14 (auct. mortis), Ov. fast. 6, 709 (sum tamen inventrix auctorque ego carminis huius) u.a. (s. Neue-Wagener Formenl.3 Bd. 1. S. 909): u. selbst auf ein Neutrum bezogen, Amm. 29, 1, 31 (numine praescitionum auctore).

    lateinisch-deutsches > auctor

  • 19 claustrum

    claustrum, ī, n. (claudo), der Verschluß, I) als Verschließendes, a) der Verschluß an Türen, Toren, Kasten usw., der Riegel, Sperriegel, Fallriegel, α) Sing., Caes. Germ. Arat. 197. Apul. met. 5, 2: claustrum evellere, Apul. met. 4, 10. – β) Plur., claves cum clostris, Cato: claves, claustra, Varr. fr., claustra et claves, ICt.: claustra ianuae, Catull.: claustra portae, Frontin.: claustra portarum, Verg., Ov. u. Liv.: arcae claustra, Claud.: claustra ferrea, Sen.: claustra laxare, Verg., relaxare, Ov., revellere, Cic., refringere, Val. Flacc., discutere, Petr.: claustra carceris convellere, Val. Max.: rumpere claustra manu, Verg.: arcae claustra remoliri, Claud.: sub signo claustrisque rei publicae positum vectigal, unter Schloß u. Riegel gelegt, Cic. – im Bilde, vitai claustra resolvere, Lucr.: obstantia claustra rumpere, Hor.: custodi claustra oris tui, Vulg. Mich. 7, 5. – b) die Sperre eines Hafens, α) Sing., die Sperrkette, claustrum obicere, Curt. 4, 5 (24), 21. – β) Plur., die Sperre = der gesperrte Eingang, ad claustra portus succedere, Curt. 4, 5 (24), 19: et eo minoris molimenti ea claustra esse, Liv. 37, 14, 6. – c) die Klappe auf einer Öffnung, quasi claustra quaedam mobilia, coniventia vicissim et resurgentia, zus. = eine Art Ventile, Gell. 17, 11, 4. – d) der Schlußnagel an einer Kriegsmaschine, claustrum reserat malleo forti perculsum, Amm. 23, 4, 6. – II) als Einschließendes, Einsperrendes, Sperrendes, a) der Verschluß, das Tor, die Mauer, Wand, die Schranken, der Damm usw., α) Sing., intra unum claustrum reservari, Eutr. 10, 1. – β) Plur., ferrea claustra, Torflügel, Mart.: Thebarum claustra, Stat.: claustra thalami, Claud.: claustra Daedalea, das Labyrinth, Sen. poët.: claustra undae, das sperrende Wasser, Sil.: Lucrino addita claustra, Verg.: venti circum claustra (Bergwände) fremunt, Verg.: suis claustris impeditos turbant, durch ihre Verschanzungen, Tac. – im Bilde, die Schranken, eminentia cuiusque operis artissimis temporum claustris circumdata, Vell.: refringere claustra pudoris et reverentiae, Plin. ep.: disiectis nequitiae quā obsidebatur claustris, Val. Max. – b) der Verschluß, als Behälter, sowohl für Menschen, der Gewahrsam, claustris poenalibus contineri, Solin. 1, 124. – als bes. für Tiere, der Behälter, Zwinger, Käfig, diu claustris retentae ferae, Liv.: domitae fractaeque claustris ferae, Plin. pan.: retibus et claustris dilatā morte tenendae ducendaeque ferae, Claud.: leo... abire domo rursusque in claustra reverti solitus, Stat.: fera bestia vincta aut clausa et claustra refringere cupiens, Liv.: ferarum modo, quae claustris aut vinculis teneantur, Liv.: raro unus aut alter de multis milibus claustra patitur, bleibt im Behälter leben, Col. – im Bilde, servitutis humana claustra perrumpere, Sen.: enotuerunt quidam tui versus et invito te claustra sua refregerunt, haben ihren Arrest gesprengt, Plin. ep. – c) der Verschluß als Örtlichkeit, die den freien Ein- u. Ausgang hindert, der Schlüssel, der Paß, claustra montium, die Bergpässe, Tac. hist. 3, 2: claustra maris, der Zugang, Schlüssel zum M., Liv. 37, 15, 1. Sil. 12, 442: u. so angusti claustra Pelori, v. der Meerenge von Sizilien, Verg. Aen. 3, 411. – d) (bes. als milit. t. t.) eine Örtl., die den Zugang zu einer andern Örtl. beschützt, bes. aber beherrscht, der Schlüssel, die Vormauer, das Bollwerk, die Grenzfestung, α) Sing., ripa Tanais, claustrum et iam perdomitorum et quot deinde adire decreverat, Curt. 7, 6 (26), 13: tunc claustrum pelagi cepit Pharon, Lucan. 10, 509: Byzantiorum civitas, claustrum Ponticum, der Schl. zum Pontus, Treb. Poll. Gallien. 6, 8. – β) Plur. (vgl. Mützell Curt. 4, 8 [33], 4. Bötticher Lexic. Tac. p. 91), claustra loci, locorum, Cic.: claustra Aegypti, Liv.: claustra Nili fluminis, Curt.: Corinthus, claustra Peloponnesi, Vell.: Elephantine ac Syene claustra olim Romani imperii, Tac.: in Alpes, id est claustra Italiae, ferebantur, Flor.: Aegyptus, claustra annonae, das Eingangstor zur Zufuhr, Tac.: quae (duae coloniae) velut claustra ad cohibendos Gallicos tumultus oppositae fuissent, Liv. – im Bilde, claustra (Bollwerk) ista nobilitatis refregissem, ut aditus ad consulatum non magis nobilitati quam virtuti pateret, Cic. Mur. 17. – e) die einschließende Truppenmasse, die Zirkumvallationslinie, claustra contrahere, Tac. ann. 4, 49. – / vulg. clōstrum, Cato r. r. 13, 2 u. 135, 2. Sen. de ben. 7, 21, 2; vgl. Diom. 383, 3. – Nbf. clūstrum, Not. Tir. 50, 90.

    lateinisch-deutsches > claustrum

  • 20 coniuratio

    coniūrātio, ōnis, f. (coniuro), die Zusammenschwörung, I) das Zusammenschwören der bei einem plötzlichen Krieg aufgebotenen Mannschaft, das allgemeine Aufgebot, das Aufgebot in Masse, s. Serv. Verg. Aen. 7, 614 u. 8, 5. – II) die eidliche Verbindung, -Verbrüderung, -Verbündung zu irgend einem Zwecke, a) übh.: α) eig.: c. Acarnanica, Liv.: coniurationem nobilitatis facere, Caes.: coniurationes circa Campaniam passim factae, Liv. – m. de u. Abl., Etruriae principum ex omnibus populis coniurationem de bello ad fanum Voltumnae factam, Liv. – β) übtr., die innige Vereinigung zu einem Zwecke, quae haec est coniuratio (verst. mulierum), Ter. Hec. 198: c. urbana, Partei der Bürger, Plin. pan. 70, 9. – b) insbes., die eidliche Verbindung zu einer strafbaren Handlung, die Verschwörung, der Anschlag, das Komplott, α) eig.: c. Catilinae, Sall.: servorum, Liv. – conscius coniurationis, Sall.: princeps (principes) coniurationis, Cic. u. Sall.: caput (capita) coniurationis, Curt. u. Liv.: auctores coniurationis, Vell.: vindex coniurationis, Cic. – c. clandestina, Liv.: c. impia, Liv. – conscium coniurationis esse, Sall.: a coniuratione integrum esse, Tac. – in ea coniuratione esse (beteiligt sein), Sall.: extra coniurationem esse, an der V. nicht beteiligt sein, Sall. – coniurationem facere, Caes.: coniurationem facere contra rem publicam, Cic., contra Caesarem, Hirt. b. G., in caput alcis, Liv.: de coniuratione indicare (Ggstz. de coniuratione dissimulare), Sall.: coniuratio in caput alcis facta indicatur per alqm, Liv.: coniurationem patefacere, aperire, Sall., detegere, Suet., alci prodere, Tac.: coniurationem opprimere, quaerere opprimereque, Liv.: magnas pastorum coniurationes vindicare, Liv.: haec coniuratio manifesto inventa atque deprehensa est, Cic.: Cethegus aliique ex coniuratione deprehensi, Sall. – m. adversus (gegen) u. Akk., convicti adversum se coniurationis, Eutr. 7, 21. – m. in (zu) u. Akk., coniuratio nefanda in omne facinus ac libidinem, Liv. 39, 38, 3. – m. Genet. Gerund., coniuratio deserendae Italiae ad Cannas facta, Liv. 24, 43, 3. – β) meton., die Verschwörung = die Verschworenen, ista c. perditorum hominum, Cic.: voces coniurationis tuae, Besprechungen deiner Mitverschworenen, Cic.: si coniuratio valuisset, Sall.

    lateinisch-deutsches > coniuratio

См. также в других словарях:

  • Delle Piane family — Coat of arms of the Delle Piane with the Fortuna goddess in the Renaissance …   Wikipedia

  • Adelsbrief — Erhebung des Freiherrn Anton Schenk von Stauffenberg in den Reichsgrafenstand durch Kaiser Leopold II., 1785 Der Adelsbrief (Adelsdiplom) ist die Urkunde, die einem Neugeadelten zum Beweis seiner Standeserhöhung (Nobilitierung) übergeben… …   Deutsch Wikipedia

  • Philip Spener — Philipp Jacob Spener Pour les articles homonymes, voir Spener. Philipp Jacob Spener Philipp Jacob Spener, né à Ribeauvillé ( …   Wikipédia en Français

  • Philipp Jacob Spener — Pour les articles homonymes, voir Spener. Philipp Jacob Spener …   Wikipédia en Français

  • Philipp Jakob Spener — Philipp Jacob Spener Pour les articles homonymes, voir Spener. Philipp Jacob Spener Philipp Jacob Spener, né à Ribeauvillé ( …   Wikipédia en Français

  • Philippe-Jacques Spener — Philipp Jacob Spener Pour les articles homonymes, voir Spener. Philipp Jacob Spener Philipp Jacob Spener, né à Ribeauvillé ( …   Wikipédia en Français

  • Casa de Cominges — Escudo de la rama española de la Casa de Cominges. La Casa de Cominges es una de las familias nobles más antiguas[1] de Francia, la cual ya gobernaba en el siglo X, como príncipes soberanos, los países de Cominges, de Couserans, de C …   Wikipedia Español

  • Adel [1] — Adel (vom althochdeutschen adal, d.i. ausgezeichnet, od. Geschlecht, Familie, während das franz. Noblesse, engl. Nobility, vom lat. nobilitas kommt u. den Stand dessen bezeichnet, der einen Namen hat, von einer lange bestehenden Familie ist),… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Aldana — (auch Alda, † vor 804) war die Ehefrau des Grafen Theoderich von Autun († vor 804) und die Mutter von Wilhelm von Gellone († vor 815)[1]. Sie wird als Tochter von Karl Martell bezeichnet[2], doch ist dies in der Forschung umstritten. Auslöser der …   Deutsch Wikipedia

  • manu propria — (lat. Abkürzung m. p. oder mppa) heißt „mit eigener Hand“, also eigenhändig. Der Hinweis wurde verwendet um den von einem Kopisten erzeugten Namenszug von der eigenhändigen Unterschrift zu unterscheiden, als es noch keine technischen… …   Deutsch Wikipedia

  • CICADA — Apollini apud Gentiles sacra fuit, Deo Musico; quemadmodum et cycnus, ob cantum. Hinc etiam Poctae cicadae dicti, sed mali potius. Ita enim Simonides, apud Athenaeum, l. 15. c. 8. Φοῖβος ἐσαγεῖται τοῖς Τυνδαρίδῃσιν ἀοιδὰν, Τὰν ἄμετροι τέττιγες… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»